Du lịch là hoạt động vốn không thể thiếu trong cuộc sống hằng ngày, mang lại lợi ích nhiều mặt. Để phát triển và mang lại nhiều lợi ích hơn nữa thì khái niệm du lịch cộng đồng đã được xây dựng và ngày càng thu hút được nhiều khách du lịch.
Là loại hình du lịch mới được phát triển sở hữu sức hút khá ấn tượng, khách du lịch sẽ có cơ hội trải nghiệm ẩm thực, cảnh quan đa dạng, mang đến những trải nghiệm gần gũi, thực tế nhất… điều đặc biệt của hoạt động này là giúp làm giàu thêm bản sắc và truyền thống dân tộc, làm đẹp thêm cảnh quan môi trường, ngăn chặn không cho các tiêu cực và tệ nạn xã hội xâm nhập vào hoạt động kinh doanh.
Mục lục:
Khái niệm du lịch cộng đồng
Du lịch cộng đồng có thể được hiểu là một hình thức du lịch mang giá trị văn hóa cộng đồng, với sự tham gia của tổ chức và quản lý của cộng đồng địa phương và mang lại nhiều lợi ích chung.
Cùng với đó hoạt động du lịch này được nhà nước ủng hộ và khuyến khích phát triển với các hoạt động dịch vụ, sản phẩm đa dạng, phong phú như: dịch vụ lưu trú, ăn uống, tham quan, trải nghiệm văn hóa, nếp sống tại cộng đồng, sản xuất hàng hóa, hàng thủ công truyền thống… giúp phát triển kinh tế, giữ gìn, phát huy những giá trị truyền thống.
Nhà nước đã đưa ra Khoản 15 Điều 3 Luật Du lịch 2017 (có hiệu lực từ ngày 01/01/2018), nêu rõ du lịch cộng đồng là loại hình du lịch được phát triển trên cơ sở các giá trị văn hóa của cộng đồng, do cộng đồng dân cư quản lý, tổ chức khai thác và được trực tiếp hưởng lợi.
Những tác động của du lịch cộng đồng
Về mặt tích cực
Có thể khẳng định du lịch cộng đồng đã và đang mang lại nhiều lợi ích và cả mặt kinh tế, văn hóa, truyền thống, ẩm thực, các bản sắc vùng miền. Mang đến cho cả khách du lịch trải nghiệm tuyệt vời và tổ chức cộng đồng giá trị kinh tế.
- Hoạt động du lịch này có sự tham gia của các dân tộc, vùng miền, của các khách du lịch đến từ nhiều địa phương giúp giới thiệu, giao thoa các nền văn hóa nhanh chóng, xã hội cao.
- Khách hàng có cơ hội được trải nghiệm tham quan và vui chơi giải trí mang tính văn hoá, hoạt động ăn uống, lưu trú, mua sắm, tham quan, vui chơi giải trí càng thú vị hơn.
- Du lịch cộng đồng còn giúp khách du lịch thỏa mãn những nhu cầu khám phá những điều mới mẻ, khác biệt của mỗi vùng miền.
- Cùng với đó thì giúp thúc đẩy phát triển kinh tế, xây dựng và phát triển các cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ các hoạt động du lịch.
- Đặc biệt du lịch cộng đồng còn giúp tạo nên nét văn hóa du lịch, văn hoá vật chất và văn hoá tinh thần do loài người tạo nên, mang đến văn minh tinh thần và văn minh vật chất giúp phát triển hoạt động du lịch của nhân loại.
- Các hoạt động trao đổi giữa khách du lịch và người dân địa phương cũng giúp cả khách du lịch và cộng đồng dân cư được trau dồi và nâng cao hiểu biết về lịch sử truyền thống, văn hoá, phong tục tập quán, đạo đức, chế độ xã hội, …
- Hơn hết sự gắn kết giữa khách du lịch và người dân địa phương góp phần giáo dục lòng yêu nước, giữ gìn, nâng cao truyền thống dân tộc. Truyền tải đến tất cả mọi người thông điệp bảo tồn các di sản văn hoá dân tộc, bảo vệ và phát triển môi trường tự nhiên và xã hội.
- Đối với khách du lịch nước ngoài giúp giáo dục tinh thần quốc tế, làm cho mọi người gần nhau hơn, củng cố các mối quan hệ quốc tế, rút ngắn khoảng cách quan hệ, đẩy mạnh hội nhập trên mọi lĩnh vực vì lợi ích phát triển chung.
- Sự gắn kết và phát triển của hoạt động du lịch và con người giúp phản ánh trí tuệ và sức sáng tạo của loài người, khả năng tiếp thụ có chọn lọc kinh nghiệm phát triển du lịch.
- Một trong những tích cực quan trọng của hoạt động du lịch cộng đồng là ảnh hưởng trực tiếp đến kinh tế địa phương, thúc đẩy sự phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập.
Về mặt tiêu cực
- Khi các hoạt động của con người đến môi trường gia tăng chắc chắn sẽ gây ra ô nhiễm môi trường, thể hiện rõ nhất rác gia tăng, các thảm thực vật bị ảnh hưởng, nguồn nước, không khí…
- Nếu không quản lý tốt sẽ dẫn đến thương mại hoá, tầm thường hoá văn hoá bản địa và văn hoá dân tộc để kiếm tiền được nhanh sẽ gây tổn trọng đến nền văn hóa dân tộc.
- Bên cạnh đó là sự tha hóa, bắt chước lối sống của du khách muôn phương, sự sa sút quan niệm đạo đức truyền thống dẫn đến băng hoại đạo đức… không tốt mọi mặt.
Du lịch cộng đồng Việt Nam có những loại hình nào?
Cũng như các hình thức du lịch khác, du lịch cộng đồng có nhiều nhiều loại hình khác nhau, phổ biến nhất phải kể tới: du lịch sinh thái, du lịch bản địa, du lịch văn hóa, du lịch nông nghiệp, du lịch làng.
Mỗi loại hình du lịch sẽ mang đến cho khách hàng những trải nghiệm đặc trưng, khám phá chi tiết từng khía cạnh về thiên nhiên, con người, lối sống, văn hóa.
Du lịch sinh thái
Là hình thức du lịch diễn ra trong một khu vực tự nhiên, kết hợp tìm hiểu về bản sắc văn hóa xã hội địa phương và xem xét các vấn đề môi trường. Loại hình du lịch này thúc đẩy phát triển du lịch bền vững thông qua sự tham gia của các đại diện quản lý môi trường một cách chạt chẽ.
Du lịch văn hóa
Loại hình dựa vào văn hóa, lịch sử, khảo cổ của địa phương để khai thác du lịch, du khách sẽ được tìm hiểu những nét văn hóa đặc trưng của vùng miền, những sự kiện lịch sử hào hùng, vẻ vang trong quá khứ và những công trình khảo cổ học được lưu giữ trên địa bàn từ ngàn xưa được nghiên cứu, biết đến.
Du lịch nông nghiệp
Du lịch nông nghiệp tại các vùng nông nghiệp như vườn cây ăn trái, trang trại chăn nuôi thảo mộc, trang trại nông lâm kết hợp sẵn sàng phục vụ du khách, tất cả khách hàng đều có thể quan sát hoặc tham gia vào cách làm việc của người bản địa theo hướng dẫn.
Du lịch địa phương
Loại hình du lịch này giúp đồng bào dân tộc thiểu số hoặc người bản địa trực tiếp tham gia vào hoạt động du lịch, sử dụng các nguồn lực cần thiết để thỏa mãn nhu cầu du lịch của cư dân địa phương, mô hình này thu hút du khách bằng không khí dân dã, chân chất của vùng quê.
Du lịch làng
Được hiểu là mô hình du lịch mà du khách đến thăm các làng quê Việt Nam truyền thống hoặc có thể là các làng nghệ nhân truyền thống, có thể tiếp xúc với cuộc sống nông thôn, trải nghiệm các công việc truyền thống của người dân địa phương.
Như có thể đến Làng Gốm Bát Tràng du lịch đây, ngoài việc được ngắm nhìn những tác phẩm gốm sứ nghệ thuật, du khách còn được tham gia vào việc sáng tạo ra những tác phẩm gốm sứ nghệ thuật này dưới sự hướng dẫn của du khách và còn có cơ hội tham gia làm các sản phẩm gốm xứ.
>> Xem thêm:
Một số điểm du lịch cộng đồng hấp dẫn
Làng rau Trà Quế
Nổi tiếng ấn tượng với nét đẹp dung dị cùng màu xanh mướt mắt của các ruộng rau dài bất tận, khách tham quan sẽ được trải nghiệm một ngày làm nông dân thực thụ với những công việc như: xới đất, gieo hạt giống, bắt sâu, tưới nước và cả thu hoạch và có dịp thưởng thức những món ngon xứ Quảng như: tam hữu, bánh xèo miền Trung, mì Quảng, gỏi cuốn, bánh xèo quảng. ..
Suối Tranh (Phú Quốc)
Nằm giữa rừng núi hoang sơ, được thiên nhiên ban tặng cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp, không khí trong lành, tươi mát với dòng thác trắng xoá cùng tiếng chim ríu rít sau tán lá. Nổi bật là các hoạt động thú vị như: cắm trại, tắm thác, câu cá, trekking rừng, thám hiểm hang dơi, . .. đem đến cho du khách cảm giác tuyệt vời nhất.
Du lịch Cồn Sơn
Một trong những địa điểm nổi tiếng miền Tây gây ấn tượng mạnh với vườn cây trái sum suê, sông nước bao la cùng người dân thân thiện, chân tình, . ..Sở hữu không gian tĩnh lặng của miền quê sông nước và cùng người dân địa phương lội mương bắt cá, mò cua, chèo xuồng hái bần và thưởng thức trái chín trong vườn, . .. khách du lịch chắc hẳn sẽ rất thích thú.
Du lịch cộng đồng tại Nậm Đăm là điểm đến bạn không nên bỏ qua. Vùng sơn cước là làng Nậm Đăm thuộc tỉnh Hà Giang, nổi bật với ngôi làng nhỏ nằm yên bình dưới chân đồi với cảnh sắc nên thơ cùng những căn nhà mộc mạc chắc chắn sẽ mang đến trải nghiệm phong tục, tập quán và lối sinh hoạt giản dị cùng các món ăn.
Một số lưu ý cho du khách khi du lịch cộng đồng
Du lịch là hoạt động cần phải chuẩn bị thật kỹ càng, do đó chúng ta sẽ có một số lưu ý khi đi du lịch cộng đồng.
- Hầu hết những địa điểm du lịch cộng đồng thường cách xa trung tâm và trục đường chính nên bạn cần xác định rõ địa điểm và lựa chọn phương tiện di chuyển phù hợp với sức khỏe và địa hình.
- Đặc biệt du khách cần lưu ý về hình thức lưu trú, dịch vụ và món ăn đặc trưng, . .. để không bỏ lỡ những trải nghiệm tuyệt vời nhất.
- Chắc chắn bạn phải chuẩn bị tiền để chi trả trong chuyến du lịch bởi phần lớn các bản làng và thị trấn không có máy ATM hoặc ví điện tử để mang đến sự thuận lợi nhất cho chuyến đi.
- Chúng ta cũng không thể quên mang theo 1 ít thuốc cơ bản và dụng cụ y tế cần thiết để sử . Hơn hết là lưu ý không xả rác, không xâm hại cảnh quan, di tích tại địa điểm du lịch, . .. để bảo vệ thiên nhiên.
Du lịch cộng đồng nên đi tự túc hay theo tour? Nên đi của công ty nào?
Để có hoạt động du lịch cộng đồng đảm bảo về mọi mặt thì chúng ta cần tìm hiểm thật kỹ càng về nhiều mặt, mất khá nhiều thời gian. Do đó khách hàng nên lựa chọn du lịch theo tour của các công ty du lịch uy tín để đảm bảo có những trải nghiệm tuyệt vời nhất.
Tham khảo nhanh các tour du lịch cộng đồng tại: https://kavotravel.com
Làm thế nào để phát triển du lịch cộng đồng bền vững ?
Để phát triển du lịch cộng đồng bền vững thì sự phát triển và bảo vệ phải song hành với nhau, lập kế hoạch sử dụng có trách nhiệm các nguồn tài nguyên du lịch, có kế hoạch khai thác hợp lý.
Hướng tới phát triển kết hợp tối ưu giữa nhu cầu của hiện tại và tương lai trên cả hai góc độ tổ chức là sản xuất du lịch và tham gia tiêu dùng du lịch. Luôn hướng đến mục đích bảo tồn, tái tạo và phát triển được tài nguyên tự nhiên, Cùng chung tay giữ gìn và phát huy được bản sắc văn hoá dân tộc và hồn cốt linh thiêng của truyền thống.
Lập kế hoạch cân bằng giữa thu hút khách du lịch quốc tế và khách du lịch nội địa trong những giai đoạn nhất định, cân bằng giữa yêu cầu phát triển và khả năng quản lý, trong đó số lượng và chất lượng nguồn nhân lực tổ chức các hoạt động vui chơi giải trí cũng như hoạt động tâm linh.
Sự hợp lý giữa mặt thời gian và không gian; cân bằng giữa chi phí và lợi ích… quản lý nghiêm ngặt các yếu tố giúp du lịch cộng đồng ngày càng phát triển.
Trên đây là khái niệm và những thông tin về du lịch cộng đồng. Mong rằng với bài viết này sẽ giúp các tín đồ du lịch tìm thấy được sự tích cực và hữu ích mà du lịch đem lại.